Pojam antioksidanasa se danas jako često pominje. Definiraju se kao supstance koje štite ćelije organizma od štetnog djelovanja slobodnih radikala i oksidativnog stresa. Djeluju kao “hvatači” slobodnih radikala, donori elektrona, akceptori elektrona itd. Dijele se na endogene ili one koje nastaju u organizmu čovjeka i egzogene ili one koje unosimo hranom. U egzogene, prisutne u hrani ubrajamo vitamin C i E, minerale cink i selen te pigmente koji su prisutni u voću i povrću. O ovoj grupi se jako mnogo piše i veoma je istraženo djelovanje na ljudski organizam.
Endogeni ili oni koji nastaju u organizmu, kao prirodna odbrana našeg tijela, su superoksid dizmutaza (SOD), katalaza i peroksidaza, glutation peroksidaza i reduktaza, glutation, koenzim Q10, alfalipoična kiselina (ALA) i bilirubin. Vjerovatno je svima najviše poznat koenzim Q10 (zbog medijske eksponiranosti), ali sve više se govori i o alfalipoičnoj kiselini, koja je predmet istraživanja dugi niz godina i koja je kao takva pokazala pozitivne učinke na zdravlje ljudi.
Alfalipoična kiselina nastaje u mitohondrijama, sastavnom dijelu ćelije, gdje je kofaktor brojnim enzimima koji učestvuju u konverziji masti i šećera u energiju. Naš organizam sam stvara dovoljne količine alfalipoične kiseline za svoje metaboličke funkcije, a dodatne količine alfalipoične kiseline, koje se mogu unijeti dodacima prehrani, obezbjeđuju njeno slobodno cirkulisanje u organizmu, koji ih može upotrijebiti i za neke druge funkcije, prije svega antioksidativne. Alfalipoična kiselina može da se ponaša i kao liposolubilni i kao hidrosolubilni antioksidans te lako prolazi kroz ćelijske membrane. Dodatna potencijalna važna uloga alfa-lipoične kiseline je proizvodnja aminokiseline glutationa, glavnog antioksidansa kojeg organizam sam stvara. Istovremeno, alfalipoična kiselina obnavlja vitamin C i E, te na taj način pomaže produženo djelovanje ovih vitamina.
Pozitivno djelovanje pokazala je kod dijabetesa, jer pomaže funkciju inzulina. U kombinaciji sa vitaminom E preporučuje se kod perifernog oštećenja nerava kod dijabetesa i drugih komplikacija koje prate ovu bolest uključujući oboljenja srca. Brojnim studijama je potvrđeno njeno pozitivno djelovanje na mozak i nerve, te se često daje i oboljelim od Parkinsonove bolesti. Prolazi kroz krvno moždanu barijeru koja štiti mozak od raznih toksina i nusproizvoda probave, čisti i štiti mozak od napada toksina i slobodnih radikala koji isto tako uspiju proći krvno moždanu barijeru, te ublažava posljedice moždanog udara i štiti od istog.
Kako se njeno stvaranje starenjem usporava, preporučuje se uzimanje putem hrane. Međutim, prehrambeni izvori su veoma siromašni. Ona se može naći u mesu, iznutricama, špinatu, brokuli, grašku, ali bitnije količine se ipak trebaju unijeti kroz dodatke prehrani. Zdrave osobe, nakon 30.-te godine, koje žele povećati antioksidativni status trebaju unijeti 200 do 600 mg dnevno, dok osobe sa dijabetesom i drugim bolestima, trebaju unositi alfalipoičnu kiselinu prema preporuci liječnika. Ovaj dodatak prehrani se uzima jedan sat prije ili dva sata poslije jela, pri čemu treba paziti da se ne konzumira uporedo sa mineralnom vodom. Naime, ona vezuje slobodne jone iz hrane i pića i na taj način se slabi njena iskoristivost.
