Uho je organ sluha i ravnoteže,a patologija srednjeg uha vrlo kompleksna u etiološkom,patomorfološkom,funkcionalnom i terapijskom smislu,kao i u smislu mogućih komplikacija. Zato ćemo u ovom tekstu posvetiti pažnju hroničnim gnojnim upalama srednjeg uha i terapijskom pristupu istih.
Hronični gnojni zapaljenski procesi srednjeg uha se definišu kao dugotrajno zapaljenje sluznice srednjeg uha sa zahvatanjem ili bez zahvatanja koštanih struktura,sa stvaranjem gnojnog sadržaja i sa perforacijom bubne opne,te prijetećim otogenim komplikacijama.
Predisponirajući faktori za razvoj bolesti su konstitucionalno ili stečeno smanjenje imunološke kompetentnosti sluznice srednjeg uha, anatomsko/razvojne karakteristike srednjeg uha (potencija pneumatizacije, atikoantralna dijafragma…) tip, patogenost i virulentnost uzročnika, inflamacije, poremećaj funkcije eustahijeve tube, alergijska bolest, imunodefinijencije itd.
Hronični gnojni otitis se klinički manifestuje u dva osnovna oblika:
- tubotimpanični otitis/Otitis media chr mesotympanica/
- atikoantralni otitis/Otitis media chr suppurativa ostitica i Otitis media chr suppurativa cum choleastomate/
Zajedničko za oba oblika je:
- perforacija bubne opne (centralna ili ivična)
- sekrecija iz uha (sluzavo gnojna ili fetidna gnojna)
- nagluhost i šum u uhu (konduktivni ili mješoviti pad sluha)
- mogući razvoj otogenih komplikacija.
Dijagnoza počiva na anamnezi,te kliničkom ORL pregledu ,uz obaveznu otomikroskopiju,tonalnu liminarnu audiometriju, uzimanje brisa sekreta i mikrobiološko ispitivanje i radiografska ispitivanja (Rtg mastoida po Schulleru i piramida po Stenversu, CT temporalne kosti). Mikrobiološkom analizom sekreta srednjeg uha najčešće se izoluju Pseudomonas aeruginosa, Proteus species, Proteus mirabilis, Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis…
Terapijski pristup hroničnim gnojnim upalama srednjeg uha zavisi od oblika otitisa. Najprije je neophodno saniranje eventualnih oboljenja u nosu, paranazalnim šupljinama, epifarinksu i mezofarinksu.
Kod otitis media chr mesotympanica, pacijent se žali na povremenu sluzavo gnojnu sekreciju iz uha, povremenu bol, šumove i nagluhost. Otomikroskopijom nalazimo sluzavo gnojnu sekreciju i centralnu perforaciju u pars tensa bubne opne.
Konzervativno liječenje podrazumijeva stalnu toaletu uha aspiracijom u otomikroskopiji. Kod blažih oblika ordinira se lokalna antibiotska terapija /kapi Ciprofloxacin/ ili eventualno ukoliko postoji i edem kože spoljašnjeg slušnog kanala zbog stalne iritacije kože sekretom /kapi Ciprofloxacin+kotikosteroid/. Kod težih oblika uz lokalnu terapiju, ordinira se i sistemski antibiotik per os ili parenteralno. Ponovljena,oskudnija sekrecija iz uha zahtjeva uglavnom samo lokalnu antibiotsku terapiju /kapi Ciprofloxacin+kortikosterod/.
Definitivno liječenje je hirurško/miringoplastika, timpanoplastika/. Isto se moze odložiti do djelimične regresije upalnih promjena sluznice srednjeg uha konzervativnim metodama.
Kod otitis media chr ostitica i otitis media chr suppurativa cum cholesteatomate, pacijent se žali na fetidnu gnojnu sekreciju iz uha, nagluhost i šum u uhu. Otomikroskopijom nalazimo fetidnu gnojnu sekreciju i najčesce ivični tip perforacije bubne opne sa zahvatanjem i anulus tympanicusa i najčešćom lokalizacijom u pars flakcida bubne opne. Kod holesteatoma se uočavaju ljuspice holesteatoma ili granulaciono,polipozno tkivo koje krvari. Postoji destrukcija koštanih struktura srednjeg uha (osteitički proces slušnih koščica ili zidova srednjeg uha) i opasnost od otogenih komplikacija.
Konzervativno liječenje je samo opravdano u sklopu preoperativne pripreme, a u cilju smanjenja gnojne inflamacije sluznice srednjeg uha. Stalna toaleta uha aspiracijom u otomikroskopiji uz lokalnu upotrebu antibiotskih kapi (kapi Ciprofloxacin) ili (kapi Ciprofloxacin+kortikosteroid) uz eventualnu primjenu sistemskog antibiotika per os ili parenteralno.
U ovom obliku hronične gnojne upale srednjeg uha, hirurgija nema alternativu (timpanoplastika, konzervativna radikalna timpanomastoidectomia ili radikalna timpanomastoidectomia) zbog potencijalnog razvoja otogenih komplikacija.
Neophodno je naglasiti da i nakon hirurškog liječenja hronične gnojne upale srednjeg uha, treba često raditi toaletu uha u otomikroskopiji. S obzirom na gore pomenute uzročnike hroničnih gnojnih infekcija srednjeg uha, postoperativno, po potrebi, ordinirati lokalnu antibiotsku terapiju (kapi Ciprofloxacin) ili (kapi Ciprofloxacin+ korikosteroid).
Članak sponzorira farmaceutska kuća:
