Alergija je neubičajeni odgovor našeg imunološkog sistema na različite faktore iz okoline. Manifestuje se kao reakcija preosjetljivosti na faktore okoline koji su zovu alergeni ili antigeni. Simptomi alergijske reakcije mogu biti opšti ili lokaliziovani na organ ili organski sistem, putem kojeg je alergen ušao u tijelo (koža i sluznice, probavni ili disajni sistem). Simptomi alergijske reakcije znatno se razlikuju u brzini nastanka i intenzitetu. Ponekad se lokalizovani i opšti simptomi razvijaju brzo te mogu ugroziti život bolesnika, a to nazivamo anafilaktički šok kada je potrebno urgentno djelovanje lijekovima.
Ovaj tekst možete slušati i na našem podcastu
Najčešće je skolonost alergiji nasljedna. Da bi se u kod neke osobe neka od alergijskih bolesti manifestovala potreban je određen period razvoja preosjetljivosti na neki vanjski faktor. Takav slijed događaja naziva se senzibilizacija, a karakteriše ga stvaranje antitijela u tijelu alergične osobe koja su usmjerena protiv nekog vanjskog faktora – alergena.
Naslijeđena sklonost alergiji naziva se atopija. Obično je za nastanak bolesti u atopične osobe ključan uticaj okoline npr. dugotrajna izloženost nekom alergenu. Znatno je veća mogućnost nastanka neke atopijske bolesti ako su oba roditelja atopičari. Atopičar je osoba koja ima naslijeđenu sklonost stvaranju IgE antitijela. Atopijskim bolestima nazivamo alergijske bolesti čiji je nastanak vezan za preveliku produkciju antitijela IgE. To se odnosi na alergijsku astmu, alergijsku hunjavicu ili rinitis i nekad alergijski konjunktivitis.
U alergijske bolesti najčešće spadaju bolesti disajnog sistema a to su alergijska hunjavica (rinitis), alergijska astma, alergijski konjunktivitis, alergijske bolesti kože (urtikarija, atopijski i kontaktni dermatitis), probavne alergijske bolesti, alergijske reakcije na lijekove te anafilaktičke reakcije kao najdramatičniji oblik alergije koji zahtjeva hitno djelovanje. Često se neke od tih bolesti javljaju udruženo u istih osoba ili nastanak jedne prethodi drugoj.
Simptomi alergijske bolesti
Simptomi mogu imitirati druge bolesti različitih organskih sistema: kod astme, bolesti srca ili bolesti želuca s gastroezofagealnim refluksom, kod alergije na hranu – bolesti probavnog susistema. Također se u iste osobe mogu javiti i unakrsne alergijske reakcije (npr. osoba alergična na pojedine vrste hrane može reagovati na polen određenih biljaka ili obratno). Zbog svega navedenog postavljanje ispravne dijagnoze često je otežano što prolongira i početak ispravnog liječenja.
Simptomi koji upućuju na alergijsku prirodu bolesti su: dokazano postojanje neke od alergijskih bolesti u drugih članova porodice, sezonska pojava simptoma uz ponavljanje više uzastopnih godina, cjelogodišnja pojava simptoma s povremenim pogoršanjima, simptomi traju ili se ponavljaju duže od dvije sedmice, kod alergijskog rinitisa javlja se svrab nosa i/ili očiju, kod prehlade nema svraba, kod alergijskog rinitisa nakon kihanja ne postoji olakšanje, a kod infektivnog rinitisa kihanje dovodi do olakšanja, pojava simptoma uvijek nakon boravka u određenom prostoru (prašina), pojava simptoma uvijek nakon kontakta s određenom supstancom (polen,hrana ili lijekovi).
